ΔΙΑΤΡΟΦΗ LOW FODMAP KAI ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΕΥΕΡΕΘΙΣΤΟΥ ΕΝΤΕΡΟΥ
Δίαιτα low FODMAP και το Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου: πολλοί μου έχετε ζητήσει να αναφερθώ σε αυτό το διατροφικό σχήμα που αποδεδειγμένα βελτιώνει τα εντερικά συμπτώματα του ΣΕΕ.
Ας ξεκινήσουμε από τα βασικά:
🔷Αυτή η δίαιτα αποσκοπεί στη βελτίωση των εντερικών συμπτωμάτων του ΣΕΕ (και όχι στην απώλεια βάρους).
🔷Πρέπει να ακολουθείται για ΜΟΝΟ 4-8 εβδομάδες – σκοπός της είναι να διαπιστωθεί αν με την αποφυγή των τροφίμων που περιέχουν ενώσεις FODMAPs βελτιώνονται τα συμπτώματα και, επομένως, αν τα FODMAPs ευθύνονται για τα εντερικά συμπτώματα.
🔷ΔΕΝ είναι μακροχρόνια δίαιτα – έχει αποδειχθεί ότι ενδέχεται να επηρεάσει την πρόσληψη ορισμένων θρεπτικών συστατικών και τη μικροχλωρίδα του εντέρου. Γι’ αυτό και οι Βρετανικές κατευθυντήριες οδηγίες συνιστούν οι ασθενείς να είναι υπό την επίβλεψη ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΟΥ κατά τη διάρκεια αυτής της δίαιτας.
ΠΩΣ ΟΙ ΕΝΩΣΕΙΣ FODMAPs ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥΝ ΕΝΤΕΡΙΚΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ;
Τα FODMAPs δρουν ως εξής:
1. Ώσμωση: αυξάνουν την ποσότητα του ΝΕΡΟΥ στο εσωτερικό του εντέρου
2. Ζύμωση: τα FODMAPs «καταναλώνονται» από τα βακτήρια στο έντερό μας με αποτέλεσμα την παραγωγή ΑΕΡΙΩΝ.
Η επιπλέον ποσότητα ΝΕΡΟΥ και ΑΕΡΙΩΝ στο έντερο συμβάλλει στο «τέντωμα» των τοιχωμάτων του εντέρου. Αν και στα υγιή άτομα αυτό δεν δημιουργεί συμπτώματα, από επιστημονικές μελέτες γνωρίζουμε ότι οι ασθενείς με ΣΕΕ αναπτύσσουν συμπτώματα όπως φούσκωμα, κοιλιακός πόνος, διάρροια ή και δυσκοιλιότητα.
Επομένως, στη δίαιτα low FODMAP αποφεύγουμε όλα τα τρόφιμα που περιέχουν αυτές τις ενώσεις για να να περιορίσουμε την επιπλέον παραγωγή νερού και αερίων.
❌ΠΟΙΑ ΤΡΟΦΙΜΑ ΔΕΝ ΕΠΙΤΡΕΠΟΝΤΑΙ ΣΤΗ ΔΙΑΙΤΑ LOW FODMAP;
Κατ’ αρχάς ο κατάλογος είναι πολύ μεγάλος, κατά συνέπεια εδώ περιλαμβάνω μόνο ένα δείγμα.
Δημητριακά: π.χ. ό,τι περιέχει σιτάρι, σίκαλη και κριθάρι (δηλ. ψωμί, μακαρόνια, πίτες κ.λπ.).
Ορισμένα φρούτα: π.χ. μήλα, αχλάδια, δαμάσκηνα, ροδάκινα, νεκταρίνια, κεράσια, καρπούζι.
Ορισμένα λαχανικά: π.χ. μπρόκολο, κουνουπίδι, κρεμμύδι, σκόρδο, πράσα, μανιτάρια.
Όσπρια, όπως φασόλια, φακές, αρακάς, σόγια.
Γαλακτοκομικά που περιέχουν υψηλά επίπεδα λακτόζης (π.χ. αγελαδινό γάλα, χαλούμι).
Τσίχλες και καραμέλες χωρίς ζάχαρη.
Μέλι.
Φιστίκια και κάσιους.
✅ΠΟΙΑ ΤΡΟΦΙΜΑ ΕΠΙΤΡΕΠΟΝΤΑΙ ΣΤΗ ΔΙΑΙΤΑ LOW FODMAP;
Και εδώ ο κατάλογος είναι πολύ μακρύς – αναφέρω μερικά μόνο παραδείγματα.
Δημητριακά: ρύζι, βρώμη, κεχρί, κίνοα, πατάτα.
Ορισμένα φρούτα: π.χ. άγουρη μπανάνα, μύρτιλλος, πορτοκάλι, κράνμπερι.
Ορισμένα λαχανικά: π.χ. καρότα, μαρούλι, κολοκύθα, ελιές, αγγούρι, σπανάκι.
Γαλακτοκομικά που περιέχουν χαμηλά επίπεδα λακτόζης (π.χ. γάλα αμυγδάλου, τυρί φέτα, μπρι, γιαούρτι σόγιας).
Καρύδια, κουκουνάρι και κολοκυθόσποροι.
ΤΙ ΓΙΝΕΤΑΙ ΜΕΤΑ ΤΙΣ 4-8 ΕΒΔΟΜΑΔΕΣ;
Ύστερα από τις 4-8 εβδομάδες γίνεται προσεκτική αξιολόγηση από τον διαιτολόγο.
Αν η δίαιτα low FODMAP ήταν αποτελεσματική όσον αφορά την βελτίωση συμπτωμάτων, τότε περνούμε στη 2η φάση της δίαιτας, την επανεισαγωγή τροφίμων. Σε αυτή τη φάση, ο ασθενής περιλαμβάνει ξανά στη διατροφή του τα τρόφιμα που είχε αποκλείσει στην 1η φάση της δίαιτας με ελεγχόμενο τρόπο και αξιολογεί τα επίπεδα ανοχής του στα τρόφιμα αυτά.
ΠΡΟΣΟΧΗ: Είναι πολύ σημαντικό η διατροφή αυτή να γίνεται υπό την επίβλεψη διαιτολόγου εκπαιδευμένου στη δίαιτα low FODMAP – στο Κing’s College London, το επιστημονικό μας τμήμα ειδικεύεται σε αυτή τη δίαιτα και έχουμε εκπαιδεύσει αρκετούς διαιτολόγους σε αυτή δίαιτα – μπορείτε να βρείτε τα στοιχεία τους εδώ.
ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
Staudacher & Whelan. Gut 2017; 66: 1517–1527.
Dimidi et al. Curr Opin Clin Nutr Metab Care, 20:456-463