FAT-SHAMING

H σημερινή ανάρτηση αφορά ένα θέμα το οποίο θεωρώ πολύ σημαντικό αλλά και εξοργιστικό: το αποκαλούμενο «fat-shaming» ή αλλιώς στοχοποίηση/κοροϊδία ατόμων με παραπανήσια κιλά.
Στη πρόσφατη δημοσκόπηση που έκανα στο Instagram, το 76% όσων παρακολουθεί τις αναρτήσεις μου έχει υποστεί ανεπιθύμητα σχόλια για τα κιλά ή και για τον σωματότυπό του.

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ FAT-SHAMING;

Το fat-shaming ορίζεται ως «μία συναισθηματική εμπειρία που απορρέει από τις αντιλήψεις ότι κάποιος έχει αποτύχει στο να φτάσει τα καθορισμένα από την κοινωνία πρότυπα για το σωματικό βάρος».

Το fat-shaming μπορεί να εκδηλωθεί κυρίως με δύο τρόπους:
1️⃣Ο αρνητικός και υποτιμητικός σχολιασμός για τα κιλά κάποιου άλλου (ναι, ακόμη και αν αυτός ο «άλλος» δεν είναι παρών στον σχολιασμό)
2️⃣Ο αρνητικός και υποτιμητικός σχολιασμός για τα δικά μας κιλά.

ΓΙΑΤΙ ΥΠΑΡΧΕΙ ΤΟ FAT-SHAMING ΣΤΗ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ;

Δεν προκαλεί έκπληξη η ύπαρξη συμπεριφορών όπως του fat-shaming. Ζούμε σε μια εποχή που περιτριγυριζόμαστε από μέσα μαζικής ενημέρωσης και κοινωνικής δικτύωσης που προωθούν έναν συγκεκριμένο «ιδανικό» τρόπο ζωής και συγκεκριμένους «ιδανικούς» σωματότυπους. Όποιος πληροί αυτά τα πρότυπα είναι άξιος θαυμασμού, ενώ όποιος δεν τα πληροί είναι κατακριτέος.

Η ιδέα του fat-shaming βασίζεται σε δύο κύριες, λανθασμένες, αντιλήψεις:
1. Όλα τα άτομα με παραπανήσια κιλά ακολουθούν ανθυγιεινές διατροφές και ανυθγιεινό τρόπο ζωής.
2. Οι άνθρωποι μπορούν να ελέγξουν και να καθορίσουν το σωματικό βάρος τους αν έχουν αρκετή θέληση και δύναμη. Επομένως, αν κάποιος δεν έχει το ιδανικό (για την κοινωνία) λεπτό σώμα, τότε αυτό οφείλεται αποκλειστικά στις κακές του συνήθειες (π.χ. ανθυγιεινά γεύματα) και τον τρόπο ζωής του.

Και τα δύο παραπάνω σημεία, εκτός από εξοργιστικά, είναι και αναληθή:
1️⃣Δεν σημαίνει απαραίτητα ότι επειδή κάποιος έχει παραπανήσια κιλά ακολουθεί και ανθυγιεινό τρόπο ζωής. Είναι δυνατόν και συνηθισμένο να ακολουθεί έναν άκρως υγιεινό τρόπο ζωής.
2️⃣Επειδή κάποιος έχει το «ιδανικό» σωματικό βάρος δεν σημαίνει αυτόματα ότι ακολουθεί και υγιεινό τρόπο ζωής. Συμβαίνει συχνά να παρακολουθώ ασθενείς που έχουν το «ιδανικό» σωματικό βάρος αλλά η διατροφή τους δεν είναι ισορροπημένη με αποτέλεσμα να έχουν ελλείψεις σε θρεπτικά συστατικά.
3️⃣Το σωματικό βάρος δεν εξαρτάται αποκλειστικά από τη θέληση και τη δύναμή μας και δεν είναι εξαρτάται πάντοτε μόνο από εμάς τους ίδιους! 🔬Επιστημονικές μελέτες έχουν δείξει ότι ο τρόπος ζωής (π.χ. διατροφή και άσκηση) είναι μόνο ένας από τους ΠΟΛΛΟΥΣ λόγους που κάποιος ενδέχεται να έχει παραπανήσια κιλά. Μερικοί από αυτούς τους λόγους είναι: το γενετικό μας υλικό, διάφορες παθήσεις/φάρμακα, κατάθλιψη, άγχος και άλλοι ψυχολογικοί παράγοντες κ.λπ.
Είναι επομένως προφανές ότι δεν είναι πάντοτε στο χέρι κάποιου να έχει τον σωματότυπο που η κοινωνία επιβάλλει.

ΕΧΕΙ ΑΛΛΕΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΟ FAT-SHAMING;

Εκτός του ότι είναι μια άκρως απαράδεκτη και αγενής συμπεριφορά να σχολιάζει κανείς το σωματικό βάρος και τον σωματότυπο κάποιου (χωρίς να του έχει ζητηθεί κάτι τέτοιο από τον αποδέκτη του σχολίου), έρευνες έχουν δείξει ότι τέτοιες συμπεριφορές οδηγούν και σε δυσάρεστες συνέπειες στην υγεία του αποδέκτη, όπως κατάθλιψη, διατροφικές διαταραχές, άγχος κ.λπ.

ΤΙ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΚΑΝΟΥΜΕ ΓΙΑ ΝΑ ΞΕΦΥΓΟΥΜΕ ΑΠΟ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΕΣ FAT-SHAMING;

🔷Αν είστε κάποιος που σχολιάζει τα κιλά και τον σωματότυπο κάποιου άλλου αναρωτηθείτε γιατί το κάνετε. Είναι απίθανο να έχετε θυμώσει ή να αντιπαθείτε κάποιον λόγω των κιλών του. Επομένως, εντοπίστε την πραγματική αιτία που έχετε ανάγκη να τον σχολιάσετε αρνητικά και αφήστε τα κιλά στην άκρη.
🔷Όταν ακούτε φίλους ή συγγενείς να σχολιάζουν τα κιλά και τον σωματότυπο κάποιου άλλου, ΜΙΛΗΣΤΕ! Εξηγήστε του γιατί μια τέτοια συμπεριφορά είναι λάθος. Μόνο μέσω εκπαίδευσης του συνόλου θα μπορέσει να διαδοθεί το «κίνημα» ενάντια του fat-shaming.
🔷Αν είστε κάποιος που σχολιάζει αρνητικά τα κιλά του και τον σωματότυπό του και έχετε ήδη προσπαθήσει ανεπιτυχώς να τον αλλάξετε, ίσως έφτασε η ώρα να φερθείτε στον εαυτό σας με περισσότερη ευγένεια, συμπόνια, αγάπη και σεβασμό.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
Alberga et al. Weight bias: a call to action. Journal of Eating Disorders. 2016;4:34
Puhl & Heuer. Obesity stigma: important considerations for public health. The American Journal of Public Health. 2010;10:1019–1028
Tylka et al. The Weight-Inclusive versus Weight-Normative Approach to Health: Evaluating the Evidence for Prioritizing Well-Being over Weight Loss. Journal of Obesity 2014;983495