ΠΟΛΥΟΛΕΣ ΚΑΙ ΕΝΤΕΡΙΚΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
Οι πολυόλες (π.χ. σορβιτόλη, μαννιτόλη) ανήκουν στην οικογένεια των FODMAPs που ενδέχεται να προκαλέσουν εντερικά συμπτώματα σε όσους πάσχουν από σπαστική κολίτιδα (ή, διαφορετικά, το Σύνδρομο του Ευερέθιστου Εντέρου).
ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΠΟΛΥΟΛΕΣ;
Οι πολυόλες είναι ενώσεις οι οποίες ανήκουν στην οικογένεια των υδατανθράκων και συχνά αναφέρονται και ως σακχαρο-αλκοόλες. Είναι εκ φύσεως παρούσες σε ορισμένα φρούτα και λαχανικά, ενώ συχνά προστίθενται σε τρόφιμα ως γλυκαντικές ουσίες (περισσότερες πληροφορίες για το ποια τρόφιμα περιέχουν πολυόλες παρακάτω!). Στην οικογένεια των πολυολών ανήκουν η σορβιτόλη, η μαννιτόλη, η ισομαλτόζη, η μαλτιτόλη, η ισομαλτίλη, η ξυλιτόλη και η εριθρυτόλη.
ΠΩΣ ΜΠΟΡΟΥΝ ΟΙ ΠΟΛΥΟΛΕΣ ΝΑ ΠΡΟΚΑΛΕΣΟΥΝ ΕΝΤΕΡΙΚΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ;
🔷Οι πολυόλες ευθύνονται κυρίως για τα συμπτώματα διάρροιας, επειγουσών κενώσεων και κοιλιακού πόνου σε άτομα με σπαστική κολίτιδα (ή Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου).
🔷Οι πολυόλες απορροφώνται αργά στο λεπτό μας έντερο και μερικές φορές ενδέχεται να μην απορροφηθούν καθόλου με αποτέλεσμα να δημιουργείται ένα φαινόμενο που ονομάζεται ώσμωση όπου νερό εισέρχεται στο εσωτερικό του εντέρου, προκαλώντας συμπτώματα όπως διάρροια και επείγουσες κενώσεις σε άτομα με ευαίσθητο έντερο (δηλ. άτομα με Σύνδρομο του Ευερέθιστου Εντέρου).
🔷Μάλιστα, μια πολύ μικρή σε μέγεθος επιστημονική έρευνα βρήκε ότι τα άτομα που κατανάλωσαν μαννιτόλη (είδος πολυολών) είχαν σημαντικά περισσότερη ποσότητα νερού στο λεπτό τους έντερο 40 λεπτά μετά την κατανάλωση της μαννιτόλης σε σχέση με όσους κατανάλωσαν γλυκόζη, η οποία δεν είναι είδος FODMAP και απορροφάται πλήρως από το έντερο.
ΤΙ ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΚΑΝΩ ΑΝ ΥΠΟΨΙΑΖΟΜΑΙ ΟΤΙ ΟΙ ΠΟΛΥΟΛΕΣ ΜΟΥ ΠΡΟΚΑΛΟΥΝ ΕΝΤΕΡΙΚΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ;
Ο μοναδικός τρόπος είναι να ακολουθήσετε μια ειδική διατροφή με πολύ χαμηλή περιεκτικότητα σε πολυόλες (η δίαιτα low FODMAP), πάντοτε με την καθοδήγηση διαιτολόγου! Αν τα εντερικά σας συμπτώματα βελτιωθούν σημαντικά κατά τη διάρκεια αυτής της διατροφής, τότε κατά πάσα πιθανότητα τα FODMAPs είναι υπαίτια για τα συμπτώματά σας. Ύστερα, ο διαιτολόγος θα σας βοηθήσει να εντοπίσετε αν είναι οι πολυόλες (ή πιθανότατα άλλα FODMAPs) που προκαλούν τα συμπτώματά σας.
ΠΟΙΑ ΤΡΟΦΙΜΑ ΕΙΝΑΙ ΥΨΗΛΑ ΣΕ ΠΟΛΥΟΛΕΣ;
🥑Ορισμένα φρούτα: π.χ. δαμάσκηνα, αχλάδια, βατόμουρα, αβοκάντο
🍄Ορισμένα λαχανικά: π.χ. μανιτάρια, κουνουπίδι
🍬Σε «χωρίς ζάχαρη» προϊόντα: Οι κατασκευαστές τροφίμων συχνά υποκαθιστούν τη ζάχαρη με πολυόλες (π.χ. σορβιτόλη), επειδή οι πολυόλες έχουν γλυκιά γεύση αλλά πολύ λιγότερες θερμίδες.
ℹ️Τσίχλες χωρίς ζάχαρη: σχεδόν όλες έχουν πολυόλες! Μάλιστα, μια μόνο τσίχλα χωρίς ζάχαρη μπορεί να περιέχει 1,7 γρ. πολυολών! Αυτό είναι 5 φορές πάνω από την ποσότητα που ορισμένα άτομα με σπαστική κολίτιδα μπορούν να «αντέξουν» χωρίς να προκληθούν εντερικά συμπτώματα.
ΕΝ ΚΑΤΑΚΛΕΙΔΙ:
🔷Τα φρούτα και τα λαχανικά είναι εξαιρετικές πηγές θρεπτικών συστατικών και δεν πρέπει να αποφεύγονται αν δεν σας προκαλούν εντερικά συμπτώματα.
🔷Αν υποψιάζεστε ότι οι πολυόλες ευθύνονται για τα εντερικά συμπτώματά σας, τότε επισκεφθείτε έναν διαιτολόγο ο οποίος θα σας βοηθήσει να εντοπίσετε αν όντως οι πολυόλες είναι υπαίτιες για τα συμπτώματά σας.
🔷Η σοβαρότητα των εντερικών συμπτωμάτων, μαζί με την ποσότητα των πολυολών που μπορεί κάποιος να καταναλώσει χωρίς να προκληθούν εντερικά συμπτώματα, ποικίλλει από άνθρωπο σε άνθρωπο. Ο διαιτολόγος σας θα σας βοηθήσει να βρείτε το δικό σας επίπεδο ανοχής!
Bιβλιογραφία:
Marciani L, Cox EF, Hoad CL, et al. Postprandial changes in small bowel water content in healthy subjects and patients with irritable bowel syndrome. Gastroenterology 2010;138:469–77.