ΣΤΙΓΜΑ ΛΟΓΩ ΣΩΜΑΤΙΚΟΥ ΒΑΡΟΥΣ
Την προηγούμενη Τετάρτη ήταν η Παγκόσμια Ημέρα κατά της Παχυσαρκίας (04/03/2020).
Στα πλαίσια της ημέρας αυτής, διάβασα καταπληκτικά ενημερωτικά άρθρα/αναρτήσεις σχετικά με το τι είναι η παχυσαρκία, αλλά και η αντιμετώπισή της.
Δυστυχώς όμως, διάβασα και πολλά που με έκαναν να νιώσω άβολα.
Διάβασα ότι τα άτομα με παχυσαρκία έχουν έλλειψη θέλησης και επιμονής.
Έχουν έλλειψη αυτοσυγκράτησης.
Δεν φροντίζουν τον εαυτό τους.
Αποτελούν κακό παράδειγμα για τους γύρω τους.
Είναι επιλογή τους να έχουν παραπάνω σωματικό βάρος.
Δυστυχώς, όπως έδειξε μια νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Lancet Endocrinology and Diabetes, υπάρχουν πολλές λανθασμένες αντιλήψεις σχετικά με την παχυσαρκία, και από τον γενικό πληθυσμό αλλά και από επαγγελματίες υγείας.
Η μελέτη έδειξε ότι όσοι θεωρούν ότι τα αίτια της παχυσαρκίας είναι πλήρως ελεγχόμενα από τον ασθενή τον ίδιο (π.χ. είναι απλώς λαίμαργος) είναι προκατειλημμένοι ως προς τα άτομα με παχυσαρκία.
Γνωρίζουμε πλέον από μελέτες ότι τα αίτια της παχυσαρκίας αφορούν κυρίως σύνθετους βιολογικούς μηχανισμούς, αλλά και γενετικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες (π.χ. προωθήσεις από εταιρείες τροφίμων). Η διατροφή και η άσκηση προφανώς διαδραματίζουν ρόλο, αλλά πολλές φορές άλλοι παράγοντες είναι σημαντικότεροι όπως δείχνουν οι μελέτες.
Επομένως, όταν διαβάζω ισχυρισμούς ότι τα άτομα με παχυσαρκία δεν προσπαθούν αρκετά, είναι απλώς λαίμαργα, δεν έχουν πυγμή και θέληση, ή ότι δεν αγαπούν τον εαυτό τους, λυπάμαι πολύ. Γιατί αυτό υποδηλώνει έλλειψη κατανόησης των αιτιών της πάθησης της παχυσαρκίας.
Το σημαντικότερο όμως είναι οι επιπτώσεις αυτού του «στίγματος» και των σχολίων. Μελέτες δείχνουν ότι τέτοιες προκαταλήψεις, αντί να ενθαρρύνουν άτομα να χάσουν βάρος (όπως ορισμένοι πιστεύουν), επιτυγχάνουν το ακριβώς αντίθετο: την περαιτέρω αύξηση του σωματικού τους βάρους!
Επομένως, τα στιγματιστικά σχόλια όχι μόνο δεν βοηθούν, αλλά είναι επιβλαβή. Και σε οργανικό αλλά και σε ψυχολογικό επίπεδο.
Όσον αφορά τα θέματα υγείας, όπως η παχυσαρκία, πιστεύω ότι η ενημέρωση πρέπει να (1) περιέχει σωστή τεκμηριωμένη πληροφόρηση, και (2) να είναι γραμμένη με ευαισθησία προς τον συνάνθρωπο που τα διαβάζει.
Πηγές:
O’Keeffe et al. Lancet Diabetes Endocrinol 2020
World Health Organisation. Weight Bias & Obesity Stigma. 2017